Ταύρος, Ελαιώνας, Βοτανικός, Ρέντης, Αιγάλεω, Λιόσια, Περιστέρι και άλλες περιοχές της Αττικής “στενάζου”ν κάτω από την ατμοσφαιρική και περιβαλλοντική ρύπανση που δημιουργείται λόγω της καύσης, κυρίως, πλαστικών καλωδίων.
Από το 2005 που εκτοξεύτηκε η τιμή του χαλκού σε συνδυασμό με την αυξημένη εμπορική ζήτηση, ξεκίνησε η άνθιση και η παράνομη διακίνηση του, μετατρέποντας ολόκληρες γειτονιές σε παράνομα σκραπατζίδικα, αφού στο χρηματιστήριο μετάλλων, ο χαλκός έγινε «χρυσός».
Πολλοί άνθρωποι, που δεν έχουν άλλη ευκαιρία για εισόδημα, στρέφονται προς το παρεμπόριο μετάλλων, ιδιαίτερα χαλκού. Σε τρίκυκλα, κάρα και σε κάθε είδους μεταφορικά μέσα, φορτώνουν καλώδια, ψυγεία, κλιματιστικά και οτιδήποτε μπορεί να περιέχει χαλκό. Παράλληλα, οι κλοπές καλωδίων της ΔΕΗ, του ΟΣΕ, αλλά και άλλων μεταλλικών αντικειμένων παίρνουν μεγάλες διαστάσεις.
Η διαδικασία είναι απλή, αφού συγκεντρωθούν τα υλικά, στη συνέχεια, συνήθως με την καύση, τα υλικά απογυμνώνονται από τα υπόλοιπα στοιχεία που μπορεί να περιέχουν, ώστε να παραμείνει καθαρό το μέταλλο και ακολούθως πωλείται με το κιλό. Αυτό έχεις ως αποτέλεσμα τα σκραπατζίδικα να ξεπηδούν το ένα μετά το άλλο και δίπλα τους ταυτόχρονα στήνονται και χώροι συγκέντρωσης και εκμετάλλευσης σκουπιδιών και μετάλλων.
Ένας πρόχειρος καταυλισμός στην οδό Ορφέως, όπου ζουν πάνω από 1000 ψυχές, και χωροταξικά ανήκει στον δήμο Αθηναίων, λειτουργεί, εκτός από τόπος κατοικίας, και ως χώρος επεξεργασίας απορριμμάτων, καύσης καλωδίων και ηλεκτρικών συσκευών. Ανάλογα με τον αέρα τα δηλητηριώδη αέρια μεταφέρονται έως και 20 χλμ, κάνοντας αποπνικτική την ατμόσφαιρα σε Ταύρο, Ρέντη, Βοτανικό και Αιγάλεω.
Η κ. Στεφανίδου, κάτοικος Ταύρου εξηγεί ότι η μυρωδιά από το καμένο πλαστικό και ο συνεχής μαύρος καπνός μπαίνουν στα σπίτια. «Θολώνει ο τόπος, φοβόμαστε για την υγεία των παιδιών και τη δική μας. Το καλοκαίρι κρατάμε κλειστά τα παράθυρα και η κατάσταση είναι ανυπόφορη. Πολλοί γείτονες έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και το σκεφτόμαστε κι εμείς. Παλιά έκαιγαν μόνο τα χαράματα, τώρα πια συμβαίνει πρωί-μεσημέρι-βράδυ», αναφέρει.
Η υποβάθμιση της περιοχής δημιουργεί ένταση μεταξύ των κατοίκων, οι οποίοι στρέφονται εναντίον των Ρομά και των αλλοδαπών, που μένουν στον καταυλισμό.
Ο Βασίλης, 19 χρόνων, που είναι ρακοσυλλέκτης, περιγράφει το σκληρό μεροκάματο που βγαίνει, ψάχνοντας στα σκουπίδια. «Στο τέλος παίρνουμε από 3,80 ως 4,20 ευρώ για κάθε καθαρό κιλό χαλκό, ενώ για το αλουμίνιο από 0,50 έως 0,90 λεπτά. Η δουλειά αυτή είναι βρώμικη. Δεν μου αρέσει, αλλά δεν υπάρχει κάτι άλλο», επισημαίνει.
Η Τασία Αλιφιεράκη, κάτοικος Βοτανικού, προσθέτει και μία άλλη διάσταση στο θέμα. «Στην ουσία κανείς δεν αγγίζει το πρόβλημα. Η υποβάθμιση του Ελαιώνα και των γύρω περιοχών εξυπηρετεί συμφέροντα για να πουληθούν τα οικόπεδα μισοτιμής, μιας και ο κόσμος φεύγει και μετά να “αναβαθμιστεί” η περιοχή, όπως έγινε στον Κεραμεικό και το Γκάζι», λέει.
Θύματα του όλου προβλήματος είναι οι κάτοικοι, αλλά και οι ρακοσυλλέκτες που έχουν βρει ως μόνη ευκαιρία για εισόδημα την αγοραπωλησία μετάλλων.
Η ειδική Γραμματέας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Μαργαρίτα Καραβασίλη αναφέρει ότι το πρόβλημα είναι πολυεπίπεδο και απαιτεί μακρόπνοο σχέδιο και όχι αποσπασματικές κινήσεις.
Εδώ και ένα χρόνο έχει συσταθεί ομάδα παρακολούθησης και υλοποίησης ενός «Οδικού Χάρτη Ενεργειών» από δήμους, υπηρεσίες, οργανισμούς ανακύκλωσης, ομάδες ψυχικής υποστήριξης σε συνεργασία με τους κατοίκους του καταυλισμού, που από τη μία στόχο έχει την οριστική παύση της καύσης καλωδίων, καταρχάς στην περιοχή του Βοτανικού, και κατά δεύτερον την ένταξη των ρακοσυλλεκτών σε νόμιμες διαδικασίες ανακύκλωσης που περιλαμβάνει: δημιουργία δημοτικού «πράσινου» σημείου εντός του καταυλισμού, έκδοση κάρτας για τους ρακοσυλλέκτες για να μπορούν να μεταφέρουν τα υλικά τους, ζύγισμα και μεταφορά των ανακυκλώσιμων υλικών αυθημερόν στους τελικούς αποδέκτες, καταβολή αμοιβής και παραλαβή λοιπών μετάλλων και ηλεκτρικών-ηλεκτρονικών αποβλήτων σε ειδικά κιβώτια.
Οι ρακοσυλλέκτες «θα παραδίδουν τα καλώδια και τα λοιπά μεταλλικά υλικά για να μεταφερθούν προς επεξεργασία σε αδειοδοτημένες επιχειρήσεις ή απευθείας στη βιομηχανία, έτσι ώστε να σταματήσει η καύση και η πώληση των υλικών σε παράνομους σκραπατζήδες, συμβάλλοντας παράλληλα και στην επίτευξη των εθνικών μας στόχων ανακύκλωσης. Παράλληλα, συνεχίζονται και εντατικοποιούνται οι έλεγχοι και οι επιθεωρήσεις σε σκραπατζίδικα της περιοχής», επισημαίνει η κ. Καραβασίλη.
Από την πλευρά του ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ανάπτυξης Χαλκού, Νίκος Βεργόπουλος, εξηγεί ότι «τα τελευταία χρόνια οι τιμές όλων των μετάλλων έχουν ανέβει, αλλά περισσότερο η τιμή του χαλκού. Ο χαλκός έχει πολλές εφαρμογές και είναι 100% ανακυκλώσιμος, χωρίς να χάσει καμία ιδιότητα, πράγμα που τον καθιστά ιδανικό προϊόν εκμετάλλευσης. Στην Ευρώπη το 40% των προϊόντων χαλκού προέρχονται από ανακύκλωση».
Κύριος αποδέκτης είναι η οικοδομή, (σωλήνες, καλώδια, στέγες, επιφάνειες επικάλυψης κα). Ειδικότερα χρησιμοποιείται στα καλώδια της ΔΕΗ, του ΟΤΕ και σε ηλεκτρικές συσκευές, λόγω της υψηλής του ηλεκτρικής αγωγιμότητας, όπου το ρεύμα μεταδίδεται με μεγάλη ταχύτητα και έτσι γίνεται εξοικονόμηση ενέργειας. Επίσης η έντονη αντιμικροβιακή δράση του χαλκού, σε σχέση με το αλουμίνιο, το ανοξείδωτο, ακόμα και το αργίλιο, αποτελεί ένα νέο πεδίο στην αγορά που όλο και αυξάνεται.
«Σε χώρους, όπως νοσοκομεία, σχολεία, ξενώνες έχουν αρχίσει να αντικαθίστανται ή να επιχαλκώνονται τα παλιά πόμολα, τραπέζια, κουπαστές, καθίσματα κλπ, καθώς από μετρήσεις που έγιναν σε δύο σχολεία και σε δύο νοσοκομεία, το Αττικό και το Πειραϊκό αποδεικνύεται η αντιμικροβιακή δράση του χαλκού», λέει ο κ. Βεργόπουλος.
Επίσης αναφέρεται στην αντοχή του μετάλλου καθώς τονίζει ότι «η αντοχή του χαλκού είναι γνωστή από τα αρχαία χρόνια, τώρα έχουμε όμως και την επιστημονική τεκμηρίωση. Αγάλματα βρίσκονται βυθισμένα για αιώνες στη θάλασσα, αλλά δεν διαβρώνονται, ούτε καταστρέφονται Καμία συντήρηση δεν χρειάζεται, είναι εύκαμπτο, αντιμικροβιακό και δεν παθαίνει ποτέ φθορά σε ό,τι θερμοκρασία και να τον εκθέσουμε»
Εκτός από τα σκουπίδια και τις χωματερές, συχνά είναι τα κρούσματα κλοπής καλωδίων και άλλων πηγών χαλκού. Κάποιες ενέργειες, όπως τα καλώδια της ΔΕΗ απαιτούν κινήσεις υψηλού ρίσκου για τους κλέφτες και δεν είναι σπάνιες οι ηλεκτροπληξίες. Ο κ Βεργόπουλος αναφέρει πως η ταυτοποίηση του λιωμένου χαλκού είναι αδύνατη, για αυτό και οι κλοπές αποτελούν συχνό φαινόμενο, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλον τον κόσμο.
Από τα στοιχεία της αστυνομίας έχουν καταγραφεί για το 2010 και το πρώτο πεντάμηνο του 2011, 702 κλοπές μεταλλικών αντικειμένων. Οι κυριότερες σημειώθηκαν σε εργοστάσια, σε εγκαταστάσεις της ΔΕΗ, της τοπικής αυτοδιοίκησης, στον ΟΣΕ, στον ΟΤΕ και αλλού. Το βάρος των υλικών που αφαιρέθηκαν φτάνει τους 201 τόνους και 205 κιλά, η συνολική αξία τους αγγίζει τα 5.304.230 ευρώ, με τα καλώδια χαλκού να κατέχουν τη μερίδα του λέοντος, αφού η αξία τους φτάνει τα 2.936.997 ευρώ.
Πιο δημοφιλή μεταλλικά αντικείμενα αναδεικνύονται τα καλώδια, οι βάνες, οι μετασχηματιστές της ΔΕΗ, διάφορα μηχανήματα, τα καπάκια φρεατίων και άλλα.
https://www.rodiaki.gr/article/146358/ta-skrapatzidika-kai-oi-rakosyllektes-ergazomenoi
